رومل امیدوار بود بتواند نیروهای متفقین را در این بندر به دام اندازد اما به دلیل مشکلات لجستیکی این حمله نتوانست دارای سرعت لازم باشد و نقشه رومل با شکست مواجه شد. در 11 آوریل حرکت نیروهای آلمانی برای تصرف تبرک آغاز شد و نیروهای دیگری نیز از شرق به بردیا رسیدند و در 15 آوریل محاصره تکمیل شد. پس از این محاصره بندر تبرک به مدت 240 روز در محاصره آفریکن کورپس قرار داشت. لشگر نهم استرالیا تحت فرماندهی ژنرال لسلی مورشد به همراه نیروهای کمکی انگلستان که از طریق بندر تبرک به آن شهر اعزام شده بودند جمعا به تعداد 25 هزار نفر در محاصره رومل قرار گرفتند. رومل که مشتاق پیروزی بود دست به حمله هائی در مقیاس کوچک زد که به سادگی توسط مدافعان استرالیائی دفع شد و این مسئله بعدها موجب انتقاد رومل از فرماندهی عالی ارتش ایتالیا  گردید زیرا اعتقاد داشت ایتالیائی ها به عمد از تسلیم نقشه استحکامات تبرک که در زمان تسلط ایتالیائی ها بر آن بندر ساخته شده بود به او طفره رفته اند. در این زمان فرماندهان ایتالیائی و آلمانی به سختی در خصوص نقشه های جنگی به توافق می رسیدند. ژنرال هاینریش کیرشهایم که بعدها به فرماندهی لشگر پنجم زرهی آلمان رسید و در خصوص این مسئله چنین گفت: من دوست ندارم آن زمان را به یاد بیاورم زیرا خون های زیادی بدون آنکه واقعا نیاز باشد بر زمین ریخته شد (اشاره کیرشهایم به حملات بدون نتیجه رومل به تبروک بود). رومل همچنان به پیروزی قریب الوقوع خوشبین بود. او در دفتر خاطراتش می نویسد که دشمن دستور یافته بود تا به شهر بچسبد و از آن دفاع کند اما در نامه ای که در 16 آوریل برای همسرش نوشت ادعا کرد که دشمن درحال آماده شدن برای ترک شهر از طریق دریا است. اما اندکی بعد ارسال تجهیزات نظامی از طریق دریا به نیروهای مدافع و نیز ارائه نقشه استحکامات شهر توسط ایتالیائی ها رومل را بسیار دلسرد نمود. از دیگر سو ارتباط او با فرماندهان زیر دستش دچار بحران شد و بعضی از آنان مانند ژنرال اشتریخ آشکارا از او انتقاد می کردند و در بسیاری از موارد از اجرای دستورات او اجتناب می نمودند. رومل بلافاصله جندین دادگاه صحرائی تشکیل داد و اینگونه افراد را تسلیم دادگاه صحرائی نمود اما هیچکدام از احکام این دادگاه ها را امضا نکرد. فرمانده ارتش ژنرال والتر فون براوخیش نامه ای برای رومل نوشت و در آن ذکر نمود که به جای دادگاه صحرائی و درخواست جایگزینی افسرانی که تاکنون در جنگ سرآمد بوده اند یک مناظره آرام  میتواند نتایج بهتری داشته باشد.

 رومل نامه ای برای سرفرماندهی ارتش آلمان نوشت و در آن درخواست نیروی کمکی و تجهیزات بیشتری برای تجدید حملات نمود اما به دلیل آنکه ارتش آلمان  برای عملیات بارباروسا آماده می شد نتوانست این درخواست را برآورده سازد. زمانی که ژنرال فرانز هالدر رئیس ستاد فرماندهی ارتش آلمان به رومل نوشت که در حال حاضر برای آلمان امکان تهیه لجستیکی برای یک نیروی بزرگ دیگر وجود ندارد، رومل در پاسخ نوشت: این کبوتر شماست. 

 هالدر در دفتر خاطراتش به طعنه نوشت: اکنون حداقل او متقاعد شده است که اعلام کند نیروهایش آنقدر توانائی ندارند که اجازه دهد او دست به یک پیش روی تمام عیار بزند. هالدر که هرگز از تحسین کنندگان رومل نبود با عجله ژنرال فریدریش پاولوس را به نزد رومل که سربازانش که به گفته هالدر در آستانه جنون بودند فرستاد.

 پاولوس به محض رسیدن به نزد رومل فشار زیادی برای یک حمله دیگر به تبرک بر فرماندهان وارد کرد.  زمانی که حمله در 4 ماه می 1941 آغاز شد چیزی نمانده بود که برای آلمان تبدیل به یک فاجعه شود اما پاولوس دخالت کرد و دستور توقف حمله را صادر کرد. پاولوس همچنین رومل را از حمله جدید به تبروک تا کامل شدن تجهیزات مورد نیاز منع نمود. هیچ گونه حمله جدیدی بدون تصویب سرفرماندهی کل ارتش آلمان نمی بایست انجام بپذیرد. رومل زمانی که مشاهده کرد روح جنگاوری در فرماندهان آلمانی و ایتایائی وجود ندارد بسیار ناراحت شد. رومل تا قبل از دریافت نقشه استحکامات شهر تبروک از هرگونه حمله جدید به آن شهر خودداری نمود و پس از کسب نقشه استحکامات شهر تبروک و آمادگی  لشگر 15 زرهی برای پشتیبانی از حمله، رومل امکان حمله به تبروک را به دست آورد. نیروی لشگر 15 زرهی که اینک به تجربه خوبی در جنگ صحرائی دست یافته بود آماده نبرد بود اما برای ژنرال اشتریخ دیر شده بود و او از فرماندهی لشگر 5 زرهی برکنار شد. وقتی که آن دو برای آخرین بار یکدیگر را ملاقات کردند، رومل به اشتریخ گفت که او  بیش از حد برای رفاه  افراد لشگر 15 زرهی نگران است و اشتریخ به سرعت پاسخ داد: من کلمه ای بهتر از ستایش کردن برای آنان نمی توانم پیدا کنم. پس از آنکه حمله جدید به تبروک برای مدت نامعلومی به تعویق افتاد رومل دستور ساخت یک موضع دفاعی را صادر نمود. براساس دستورات او نیروهای پیاده نظام ایتالیائی در بردیا مستقر می شدند. خط سالوم سیدی عمر که از تبروک محافظت می کرد و نیروهای متحرک آلمانی و ایتالیائی که به عنوان نیروهای ذخیره در صورت هرگونه حمله احتمالی انگلیسی ها از مصر با آنان وارد نبرد می شدند، آرایش دفاعی جدید رومل را تشکیل می دادند. همچنین گذرگاه هلفایا نیز مورد مراقبت و امنیت کامل قرار گرفت.

 اگر چه نیروهای متفقین در تبروک از راه دریا ملزومات و تدارکات مورد نیاز خود را دریافت می کردند، اما افریکن کورپس در دریفت تدارکات با مشکلات زیادی مواجه بود. آلمان ها مراقب بودند که یک ضد حمله از سوی جنوب می تواند نیروهای متفقین را به ال آدم رسانده و خطوط ارتباطی نیروهای محور در بردیا و سالوم و هلفایا را مورد تهدید قرار دهد. ژنرال مورشد فرمانده نیروهای تحت محاصره متفقن از طریق واحدهای اطلاعاتی از این مسئله آگاه شد اما هیچ اقدامی انجام نداد. ژنرال ویول دوبار تلاش کرد تا خط محاصره تبروک را بشکند اما موفق نشد.  یکبار در 15 ماه می 1941 و  در  جریان  عملیات ایجاز (BREVITY) و دیگری در 15 ژوئن 1941 و در جریان عملیات باتل آکس (BATTLEAXE). در هر دو مورد تلاش انگلیسی ها با شکست مواجه شد چرا که نقشه این دو عملیات به دلیل بی صبری چرچیل با عجله تهیه شده بودند. در جریان عملیات BREVITY  گذرگاه مهم و حیاتی هلفایا توسط نیروهای انگلیسی تصرف شد اما آنجا در 27 ماه می مجددا توسط نیروهای تحت فرمان رومل به تصرف درآمد. همچنین در جریان عملیات BATTLEAXE طی مدت 4 روز نیروهای انگلیسی 87 تانک را در مقابل 25 تانک آلمانی از دست دادند.

 در ماه آگوست افریکن کورپس به سپاه پانزر آفریقا تغییر یافت و ژنرال لودویگ کورول به فرماندهی واحدهای زرهی و ژنرال فریتز بایرلاین نیز به ریاست ستاد فرماندهی آن منصوب شد. از دیگر سو پس از شکست های دوگانه انگلستان در نبرد BREVITY و BATTLEAXE ژنرال ویول فرمانده ارتش انگلستان در شمال آفریقا از سمت خود برکنار و ژنرال کلود اوچینلک به جای او به فرماندهی این نیروها منصوب شد و متفقین اقدام به تجدید سازمان نیروهای نظامی خود نمودند. بر این اساس دو سپاه به نامهای سپاه سی ام و سپاه سیزدهم با یکدیگر ترکیب شده و ارتش هشتم انگلستان را تشکیل دادند. این ارتش تحت فرماندهی ژنرال آلن کانینگهام قرار گرفت که اکنون دارای 770 تانک و 1000 هواپیما بود. ژنرال کانینگهام در 18 نوامبر 1941 در جریان عملیاتی به نام کروسادر (CRUSADER) با هدف آزادسازی تبروک به رومل حمله کرد. رومل در این زمان فقط دو لشگر زرهی به نامهای لشگر 15 و لشگر 21 زرهی جمعا به تعداد 260 تانک را در اختیار داشت. همچنین لشگر سبک پیاده 90 و 3 سپاه ایتالیائی و پنج لشگر پیاده و یک لشگر زرهی ایتالیائی نیز در اختیار او قرار داشت که این نیروها  نیز 154 تانک در خدمت داشت اما نیروهای ایتالیائی با او مخالف بودند.

 ارتش هشتم با یک حمله موفق شد عمیقا در خط دفاعی ارتش آلمان در امتداد مرز مصر نفوذ کند و همزمان در جناح جنوبی (جناح چپ) نیز از محور صحرا دست به پیش روی زد. این نیروها به  موقعیتی رسیدند که از آن موقعیت می توانستد هم به سوی تبروک  و هم به سوی خط ساحلی پیش روی کنند. نقشه اوچینلیک این بود که نیروهای افریکن کورپس را با نیروهای زرهی خود درگیرنماید. زمانی که سپاه سی ام اوچینلیک به نیروهای ایتالیائی در بردیا حمله کرد این نیروها را در محاصره خود درآورد اما نقشه عملیاتی انگلیسی ها دارای یک اشکال عمده بود و آن این بود که پیش بینی شده بود وقتی سپاه سی ام انگلیسی به کبر صالح رسید، افریکن کورپس به سوی شرق حمله خواهد کرد و این حرکت به انگلیسی ها اجازه خواهد داد تا افریکن کورپس را به دلیل ضعف در سپاه زرهی به اسارت بگیرد اما رومل هیچ ضرورتی برای انجام این کار نمی دید و به جای حمله به شرق  به منطقه جنوبی سیدی رزق حمله کرد و نقشه انگلیسی ها با شکست مواجه شد.

 در اواخر ماه می رومل تصمیم گرفت تا به نقشه خود مبنی بر حمله به تبروک ادامه دهد. در این حمله   واحدهای ضد تانک و تانک های رومل  صدمات بسیاری به نیروهای زرهی پیش رفته انگلیسی که در عمق مواضع آلمان ها پیش رفته بودند وارد آمد. همچنین نیروی زرهی ایتالیائی مجبور شد به دلیل فشار زیاد و تلفات بالا، منطقه ببیر القوبی را در برابر پیش روی انگلیسی ها تخلیه کند این در حالی بود که لشگر 21 زرهی پانزر برضد نیروهای انگلیسی در کبر صالح دست به یک ضد حمله زده بود. در طی مدت 2 روز نیروهای انگلیسی به فشار خود برای ادامه حملات افزودند و واحدهای زرهی بیشتری را به صحنه عملیاتی ارسال نمودند. وقتی که ژنرال رومل از برتری عددی نیروهای زرهی انگلستان مطلع شد دستورداد تا تمام نیروهای زرهی تحت فرمانش در روز 23 نوامبر دست به یک ضد حمله بزنند. لشگر 21 زرهی پانزر در موقعیت خود در سیدی رزق و نیروهای زرهی ایتالیائی و لشگر 15 زرهی پانزر در جناحین نیروهای زرهی انگلستان را مورد حمله قرار دادند. این نبرد که یکی از بزرگترین نبردهای زرهی در صحنه جنگ های شمال آفریقا بود، موجب تسلیم نیروهای زرهی انگلستان شد. در این نبرد دو سوم تانک های انگلیسی نابود شد و بقیه موفق شدند با نبرد خود را به خارج از حلقه محاصره نیروهای رومل در جنوب در کبر صالح برسانند.

 در 24 نوامبر رومل میخواست از درماندگی نیروهای انگلیسی و نابودی قدرت تهاجمی آنان استفاده کرده و به منطقه مهم تحت نفوذ آنان در شمال آفریقا یعنی مصر حمله کند. این حمله موجب می شد تا خط ارتباطی دشمن نیز قطع گردد زیرا با تصرف کانال سوئز راه تدارکاتی اقیانوس هند به انگلستان به دست قوای محور می افتاد. همچنین در این زمان رومل به این مسئله که به جای حمله به مصر  به نیروهای انگلیسی در تبروک و بردیا حمله کند فکر می کرد زیرا قوای او آنقدر خسته بود که انتظار آغاز یک عملیات جدی از آنان بی مورد بود. ژنرال کانینگهام فرمانده انگلیسی به نیروهای خود دستور عقب نشینی به سوی مصر داد اما ژنرال اوچینلیک از قاهره با صدور دستوری وی را به توقف عقب نشینی ملزم نمود. رومل که در این زمان  فقط 100 تانک عملیاتی برای او باقی مانده بود سپس دستور حمله را صادر نمود اما این حمله با مقاومت شدید نیروهای انگلیسی مواجه شد. ضد حمله ارتش انگلستان موجب نگرانی رومل و افسران  ستادش گردید زیرا همزمان با این حمله ارتش کشورهای مشترک المنافع نیز در امتداد خط ساحلی در شرق تبروک  دست به حمله زده بود. این مسئله موجب شد تا باقی مانده تانک های رومل در خطر نابودی قرار بگیرد. این حمله بی فایده موجب خون ریزی بی دلیل نیروهای آلمانی شد و انتقاد ها از رومل را افزایش داد. زمانی که ژنرال رومل دستور ورود نیروهایش را به مصر داد، باقی مانده نیروهای کشورهای مشترک المنافع در شرق تبروک متوجه شدند که خط دفاعی نیروهای محور در این زمان آسیب پذیر شده است زیرا رومل برای چند روز نمی توانست به کمک آنان بشتابد. فرمانده ستاد ارتش رومل به لشگر 21 زرهی دستورداد تا به کمک نیروهای محاصره کننده در تبرک بشتابند.

 در 27 نوامبر  ارتش انگلستان به تبروک حمله کرد تا با شکافتن خط محاصره نیروهای آلمانی با نیروهای مدافع ارتباط یابد. دراین حمله نیروهای رومل دچار تلفات زیادی شدند که امکان جایگزینی آنها غیرممکن بود. این تلفات به قدری زیاد بود که برای حمله به مصر نیاز به تجدید سازماندهی نیروها بود. در 6 دسامبر افریکن کورپس در معرض خطر جدی قرار گرفت و در 7 دسامبر رومل دستورداد تا نیروهایش  به خط دفاعی غزاله در غرب تبروک بازگشت و در این زمان نیروهایش تحت یک حمله سنگین هوائی از طرف RAF قرار گرفت همزمان ارتباط نیروهای ایتالیائی در بردیا و در مناطق مرزی مصر با دیگر نیروهای قوای محور قطع گردید.

 متفقین فشار کمی بر نیروهای رومل در غزاله وارد کردند زیرا نیروهای آنان نیز همانند نیروهای رومل خسته بودند. رومل نیز در تلاش بود تا در تمام خط جبهه به موقعیت قبلی خود باز گردد و در تاریخ 30 دسامبر نیروهایش به العقیلا رسیدند. مهمترین مشغله او در ین زمان این بود که از سوی جنوب محاصره نشود و برای این منظور افریکن کورپس را در سمت جنوب مستقر نمود و دست به عقب نشینی زد ولی بر خلاف سال 1940 متفقین دست به حمله برای محاصره ارتش قوای محور در سمت جنوب نزدند. از دیگر سو ارتش ایتالیا در بردیا که ارتباطش با قوای محور قطع شده بود در تاریخ 2 ژانویه 1942 خود را تسلیم نیروهای متفقین نمود.

رومل در سال 1942 در حال مطالعه نقشه

 تسخیر مجدد غزاله

 در تاریخ 5 ژانویه 1942 تعداد 55 تانک و همچنین تدارکات جدید به نیروهای رومل تحویل داده شد و رومل شروع به تهیه یک نقشه جدید برای حمله نمود. در تاریخ 21 ژانویه حمله آغاز شد. این حمله موجب خساراتی معادل  تعداد 110 تانک و دیگر تجهیزات نظامی بر متفقین گردید. نیروهای محور پس از این نبرد موفق به بازپس گیری بندر بنغازی در 29 ژانویه و تیمیمی در 3 فوریه گردیدند. نیروهای متفقین که تحت فشار زیادی قرار داشتند شروع به احداث یک خط دفاعی جدید در غزاله کردند. در طول این نبرد که به عملیات صلیبی نامگذاری شده بود رومل و فرماندهانش بارها موفق شدند از پشت نیروهای متفقین سر درآورند. در یک مورد او یک بیمارستان صحرائی متعلق به نیروهای نیوزلندی را مشاهده نمود که همچنان تحت کنترل متفقین بود. این بیمارستان نیازمند به تجهیزات و لوازم پزشکی بود و رومل به انگلیسی ها قول داد تا به آنان تجهیزات مورد نیازشان را بدهد و این کار را انجام داد و به آنان تجهیزات و لوازم پزشکی مورد نیاز را اهدا نمود.  در آوریل 1942 مارشال کسلرینگ یکی از بلند پایه ترین فرماندهان

لوفت وافه

 در تاریخ 26 ماه می 1942 نیروهای رومل دست به یک حمله گازانبری کلاسیک با استفاده از جنگ برق آسا زدند و به غزاله حمله نمودند. پیاده نظام ایتالیا به استحکامات غزاله حمله کرد. این حمله به منظور متقاعد نمودن متفقین به اینکه حمله اصلی میباشد، با همراهی عناصری از واحدهای زرهی همراه بود در حالی که قسمت های عمده و اصلی قوای موتوریزه در جناح جنوبی مستقر بودند. روز بعد رومل جناح جنوبی را قطع نمود و به شمال حمله کرد اما در این روز متحمل تلفات سنگین قوای زرهی خود شد و هر دو جناح ارتش او تلفات سنگینی دادند. تلاش برای احاطه غزاله با شکست مواجه شد و آلمانها یک سوم تانک های سنگین خود را از دست دادند. صبح روز بعد و در تاریخ 28 ماه می  رومل دستور تجدید حمله را صادر نمود و دستورداد تا حملات بر انهدام واحدهای جداگانه زرهی انگلستان متمرکز گردد. ضد حمله سنگین نیروهای انگلیسی رومل را به اتخاذ تدابیر دفاعی و عدم پیشروی مستقیم به سوی شمال مجبور نمود. در 30 ماه می او به سوی شرق حمله کرد تا با عناصری از سپاه دهم ایتالیا که مسیر خود را از یک میدان مین باز کرده بودند اتصال یابد.

 در تاریخ 2 ژوئن لشگر سبک 90 زرهی و لشگر تریست وابسته به ارتش متفقین تسلیم شدند و موقعیت قدرتمند متقین در بئر حکیم را تضعیف نمودند. در 11 ژوئن بئر حکیم به تصرف ارتش انگلستان درآمد. رومل اینبار به سوی شمال حمله کرد و انگلیسی ها را وادار به عقب نشینی نمود. انگلیسی ها عقب نشستند و برای محافظت از جناح چپ خود به میدان مینی که در آن ناحیه تعبیه شده بود اعتماد نمودند. در 14 ژوئن انگلیسی ها با شتاب به سوی شرق عقب نشینی نمودند تا از افتادن درمحاصره کامل اجتناب نمایند. در 15 ژوئن نیروهای محور به ساحل رسیدند و راه فرار نیروهای مشترک المنافع از غزاله را بستند. با بسته شدن حلقه محاصره غزاله رومل برای تصرف بندر تبروک که اکنون تنها مانده و محاصره شده بود آماده شد. تبروک اکنون تنها شهری بود که بین قوای محور و مصر واقع شده بود. نیروهای مدافع تبروک شامل لشگر دوم پیاده نظام آفریقای جنوبی و چند واحد از سازمان افتاده که از جنگ غزاله باقی مانده بودند، می شد. در تاریخ 21 ژوئن 1942 پس از یک نبرد تند و سریع شهر به همراه 33 هزار تن از مدافعانش تسلیم گردید. فقط در جریان تسخیر شهر سنگاپور در همان سال توسط نیروهای ارتش امپراطوری ژاپن تعداد بیشتری از نیروهای مشترک المنافع به اسارت گرفته شدند و در نتیجه این پیروزی رومل، هیتلر او را ترفیع داد و به درجه فیلد مارشالی ارتقا داد.

نظرات شما عزیزان:

نام :

آدرس ایمیل:

وب سایت/بلاگ :

متن پیام:

نظر خصوصی

 کد را وارد نمایید:

 

 

 

عکس شما

آپلود عکس دلخواه: